(Reduktimi i numrit të komisionerëve dhe vëzhguesve, zgjatja e orarit të votimit, rritja e numrit të qendrave të votimit dhe vendvotimeve me qëllim të evitimit të grumbullimit të votuesve, rregullimi i mënyrës së votimit për personat e vet-izoluar – janë disa nga elementët që D+ i rekomandon Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) dhe institucioneve tjera publike).

Nga Krenare Rushiti

Rastet e para me virusin COVID-19 në Kosovë janë paraqitur me 13 mars 2020 dhe tani numri total i rasteve pozitive është mbi 62,000 i rasteve aktive është mbi 6,700 prej të cilëve mbi 1,500 persona kanë humbur jetën. Nga marsi e deri më tani, Qeveria e Kosovës ka marrë vendime të ndryshme herë duke ashpërsuar e herë duke lehtësuar masat ndaj COVID-19 varësisht prej situatës epidemiologjike të vlerësuar nga Instituti Kombëtar i Shëndetit Publike (IKSHP) i Ministrisë së Shëndetësisë. Masat të cilat janë aktive sot kanë të bëjnë me bartjen e maskës, mbajtjen dhe përdorimin e dezinfektuesit, ruajtjen e distancës dhe aplikimin e kufizimit të lëvizjes pas orë 21:30 sipas kategorizimit të komunave në tre zona. Mirëpo, pavarësisht gjendjes jo të mirë me pandeminë në këtë periudhë, Republika e Kosovës do t’i organizojë zgjedhjet e parakohshme parlamentare më 14 shkurt të vitit 2021.

Për të evituar infektimin e qytetarëve me COVID-19 gjatë ditës së zgjedhjeve në kohë pandemie, Kosova duhet të marrë shembull nga vendet e rajonit dhe më gjerë për mbarëvajtjen e këtij procesi. Disa nga vendet që kanë mbajtur zgjedhje gjatë periudhës së pandemisë COVID-19 janë: Maqedonia e Veriut, Serbia, Franca dhe Koreja Jugore. Disa nga masat të cilat i kanë praktikuar këto vende dhe që duhen ndiqen edhe nga Kosova janë: vendosja e shenjave në dysheme në qendrat e votimit për të siguruar mbajtjen e distancës fizike mes votueseve, dezinfektimi i duarve gjatë hyrjes dhe daljes nga qendrat e votimit, dezinfektimi i hapësirave të votimit çdo orë, personat e infektuar me COVID-19 janë lejuar që të votojnë përmes postës, komisionerët në vendvotime ishin të obliguar të veshin kostumin mbrojtës dhe të mbajnë distancë prej tre metra nga njëri tjetrit etj.

Në zgjedhjet e parakohshme parlamentare në Kosovë, duhet të shmangen lëshimet që kanë ndodhur në zgjedhjet e jashtëzakonshme për Kryetar Komune në Podujevë. Për organizimin e zgjedhjeve në këtë komunë, KQZ miratoi udhëzimin administrativ për masat mbrojtëse për votuesit dhe stafin zgjedhor. Disa nga masat si distanca fizike mes votuesve dhe komisionerëve, dezinfektimi i duarve në hyrje të qendrës së votimit nuk ishin respektuar. Për më shumë, pas mbylljes së qendrave të votimit qytetarët u mblodhën tek selia e Lëvizja Vetëvendosje dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës, duke mos respektuar fare udhëzimet e IKSHP për mbrojtjen nga COVID-19.

Disa nga masat që janë zbatuar për mbajtjen e zgjedhjeve në kohë pandemie në vendet e lartpërmendura dhe, të cilat kanë pasur sukses mund të gjejnë zbatim edhe në Kosovë në zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës. Në këtë kontekst, për një organizim sa më të mirë të procesit zgjedhor, D+ rekomandon:

• Reduktimi i numrit të komisionerëve dhe vëzhgueseve, për të shmangur grumbullimin e shumë personave brenda hapësirave të mbyllura;
• Zgjatja e orarit të votimit nga ora 07:00 deri në orën 21:00, për të shpërndarë votuesit në një interval më të gjatë kohor;
• Të bëhet thirrje që personat mbi moshën 65 vjeçare të votojnë në orët e paradites, kurse të tjerët të cilët nuk e kanë të domosdoshme votimin gjatë paradites, të votojnë pasdite. Në këtë mënyrë zvogëlohet mundësia e përhapjes së virusit tek personat më të vjetër në moshë;
• Të shtohet numri i qendrave të votimit dhe vendvotimeve me qëllim të reduktimit të votuesve të cilët frekuentojnë këto qendra dhe atyre të cilët presin në radhë për të votuar;
• Të rregullohet mënyra e votimit për personat e vetë-izoluar, duke i angazhuar ekipet mobile të KQZ-së me përkrahje nga stafi i Ministrisë së Shëndetësisë, në mënyrë që t’u ofrohet mundësia e barabartë e votimit me personat e tjerë;
• Vendosja e mburojave plastike në mes të votuesve dhe komisionerëve;
• Për të shmangur grumbullimin e personave pas përfundimit të procesit të votimit, rekomandohet vendosja e orës policore në tërë vendin duke filluar nga ora 21:30. Kjo me qëllim evitimin e gabimit që është bërë në këtë aspekt në Komunën e Podujevës.
• Votuesit duhet të marrin stilolapsin me vete nga shtëpia, për të shmangur kështu prekjen e një objekti nga shumë persona;

Deklaratë mohimi:

Ky artikull është botuar në kuadër të projektit “Kontribut në gjetjen e shkeljeve në prokurim publik të institucioneve në luftën kundër pandemisë COVID-19” i financuar nga BE, implementohet nga Demokraci Plus (D+). Përmbajtja e këtij shkrimi është përgjegjësi e vetme e autorit dhe në asnjë mënyrë nuk mund të paraqes pikëpamjet e Bashkimit Evropian.