Op-Ed

Administrata publike vis-a-vis punët e brendshme

Shoqëria civile ka mirëpritur uljen e numrit të ministrive nga 21 në 15 sosh edhe pse ishte premtuar se Qeveria e ardhshme nuk do të ketë më shumë se 12 ministri. Pa llogaritur efektet tjera pozitive në menaxhim dhe koordinim, vetëm ulja e shpenzimeve nga eliminimi i gjashtë (6) kabineteve ku përfshihen Ministrat, zv. Ministrat, këshilltarët, asistentët, shpenzimet e veturave, mirëmbajtjes, reprezentacionit, etj, është pozitive dhe kursen buxhetin e shtetit. Në anën tjetër, ristrukturimi i Qeverisë nuk është një proces i lehtë, kërkon kohë dhe ekspertizë në mënyrë që ministritë e ri-organizuara të mund të ushtrojnë detyrat dhe përgjegjësitë e tyre në shërbim të qytetarëve.

Nga ajo që është dëgjuar mbi përbërjen e kabinetit qeveritar nga z. Kurti (Kryeministri aktual) në ditën e votimit të Qeverisë në Kuvend, kemi të bëjmë me shuarjen dhe integrimin e funksioneve të gjashtë (6) ministrive. Duke pasur parasysh që trajtimi i organizimit të gjashtë ministrive është materie që kërkon trajtim të gjerë përtej këtij artikulli, ky shkrim ka të bëjë vetëm me integrimin e Ministrisë së Administratës Publike (MAP) në Ministrinë e Punëve të Brendshme (MPB) në kuptimin se sa i (pa) natyrshëm është ky integrim apo shkrirje. Edhe pse çështje e secilit vend në rajon të vendos për organizimin e kabinetit qeveritar sipas prioriteteve, por me rëndësi për shkak të peshës së reformës së administratës publike në rrugën e integrimit evropian, Kosova është vendi i vetëm në rajon që ministrinë përgjegjëse për administratë publike e bënë pjesë të ministrisë për punë të brendshme. Me përjashtim të Qeverisë federale të Bosnjës dhe Hercegovinës ku ka koordinator shtetëror për reformën e administratës publike, vendet tjera i kanë kushtuar një pozicion dhe organizim më të mirë ministrisë përgjegjëse për administratë publike.

Administrata publike në Shqipëri mbulohet nga Departamenti i Administratës Publike nën zyrën e Kryeministrit, Mali i Zi ka Ministri të Administratës Publike, Maqedonia e Veriut e ka Ministrinë e Shoqërisë së Informacionit dhe Administratës Publike dhe Serbia ka Ministrinë e Administratës Publike dhe Vetëqeverisjes Lokale. Sikur Kosova të mos e kishte problem administratën publike dhe ku nuk do të kishte nevojë për reformë, eliminimi i MAP nga rendi i ministrive do të ishte krejt i natyrshëm. Për më shumë, ministri të vetme përgjegjëse për administratën publike janë jo tipike apo të pa zakonshme në vendet e BE-së.

Reforma e administratës publike në Kosovë është e ndërtuar rreth tri dokumenteve strategjike dhe tri institucioneve bartëse të zbatimit të këtyre tri strategjive. Strategjia për hartimin dhe koordinimin e politikave (bartëse zyra e Kryeministrit), Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike (bartëse MAP) dhe Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike (bartëse Ministria e Financave). Të tri strategjitë ndajnë fushat e punës që mbulohen nga tri institucionet përkatëse sipas gjashtë parimeve të administratës publike të zhvilluara nga OECD/SIGMA. Fushat e punës që mbulon MAP në këtë reformë janë shërbimi civil, ofrimi i shërbimeve, procedurat administrative dhe organizimi dhe llogaridhënia në administratën publike. Këto fusha të punës të mbuluara me Strategjinë për Modernizimin e Administratës Publike nuk ndajnë asgjë të përbashkët me MPB e cila si specializim të punës ka rendin dhe sigurinë publike.

Derisa MAP harton politika për shërbimin civil, MPB harton politika në luftimin e krimit të organizuar dhe terrorizmit, derisa MAP harton politika në fushën e procedurave administrative dhe mbikëqyrë zbatimin e tyre, MPB harton politika për menaxhimin e integruar të kufirit, derisa MAP harton politika në fushën e ofrimit të shërbimeve nga ministritë për qytetarët, MPB harton politika për kontrollin e armëve të vogla dhe të lehta. Në anën tjetër, derisa MAP ka agjenci për shoqëri të informacionit (e-qeverisje) dhe trajnim në nëpunësve civil, MPB ka agjenci të tipit të forenzikës, policisë, sigurisë publike, menaxhimit të emergjencave, etj. Një detyrë tjetër e cila i është shtuar MAP-it me Ligjin për zyrtarët publik është edhe rekrutimi i centralizuar i nëpunësve civil për të gjitha ministritë sipas kërkesave të këtyre të fundit në baza vjetore. Kjo i bije që nesër MPB do të bëjë rekrutimin në shërbimin civil për tërë Qeverinë, MPB do të jetë bartëse e Grupit të Veçantë për Reformën e Administratës Publike, MPB të raportojë në Kuvend (komisionin përkatës) për gjendjen në shërbimin civil, do të menaxhojë ndërtesat publike qeveritare dhe shumë punë të tjera të cilat nuk lidhen me specializimin e saj.

Nga kjo që u tha më lartë, mund të përfundohet se bashkimi i këtyre dy fushave të mëdha të punës në një ministri nuk është i natyrshëm. Bashkime më të natyrshme kanë mundur të arrihen për shembull me integrimin e Ministrisë së Zhvillimit Rajonal në Ministri të Ekonomisë apo zëvendësimit të Ministrisë për Komunitete dhe Kthim me Zyrën për Çështje të Komuniteteve në kuadër të zyrës së Kryeministrit apo tjera kombinime.