Në gusht të vitit 2018, disa komuna, në mënyrë vullnetare vendosën t’i publikojnë në ueb-faqet e tyre zyrtare kontratat e nënshkruara përmes prokurimit publik. Në muajin shtator të po atij viti, Komisioni Rregullativ për Prokurim Publik (KRPP), me qëllim të rritjes së transparencës, obligoi të gjitha institucionet që t’i publikojnë kontratat në platformën e-Prokurimi. Sipas rregullores së KRPP-së, për t’u cilësuar një kontratë si “e publikuar”, dokumenti që ngarkohet në ueb-faqe duhet të përmbajë: kushtet e përgjithshme të kontratës, kushtet e veçanta dhe listën e çmimeve. Lista e çmimeve është pjesa më e rëndësishme, pasi figurojnë të gjitha çmimet e ofruara nga kompania fituese e kontratës, e cila është lidhur për produktet apo shërbimet e kërkuara nga institucioni. Institucionet nuk janë të detyruara që kontratat t’i publikojnë në ueb-faqet e tyre, por vetëm në platformën e-Prokurimi. Publikimin vullnetar në ueb-faqe zakonisht e bëjnë vetëm komunat, ndërsa institucionet tjera rrallë herë.

Edhe pse publikimi në ueb-faqe është vullnetar, shumica e qytetarëve, për t’i parë kontratat kanë prirje që ta vizitojnë ueb-faqen e institucionit përkatës dhe jo platformën e-Prokurimit. Për këtë arsye institucionet duhet t’i japin rëndësi të veçantë publikimit të kontratave në ueb-faqet e tyre. Megjithëse komunat publikojnë më shumë kontrata në ueb-faqet e tyre sesa institucionet qendrore, disa prej tyre nuk i publikojnë kontratat e plota. Atyre në të shumtën e rasteve ju  mungon lista e çmimeve si elementi më i rëndësishëm i një kontrate. Me fjalë të tjera, pa ngarkimin e kësaj liste,  kontrata nuk mund të cilësohet si e publikuar.

Një kontratë mund të pritet për publikim disa ditë pas nënshkrimit, por realisht ka ndodhur shpesh që e njëjta është publikuar edhe pas katër muajve nga dita e nënshkrimit. Disa komuna kanë gjetur mënyra tjera për tu paraqitur si transparente, ku kanë ndryshuar datën e publikimit të dokumentit në ueb-faqe për tu përputhur me datën e nënshkrimit të kontratës. Kjo nuk është asgjë më shumë sesa një perceptim i gabuar që këto institucione janë transparente në këtë drejtim. Ky manovrim, pra ndryshimi i datës së publikimit në ueb-faqe ka qenë i mundur vetëm deri në korrik të vitit të kaluar.

Problem tjetër mbetet niveli i njohurisë së qytetarëve rreth publikimit të kontratave. Një hulumtim i realizuar nga Demokraci Plus gjithashtu vitin e kaluar, me një mostër reprezentative për gjithë Kosovën, prej 1,069 të anketuarve, ka gjetur se niveli i njohurisë për prokurimin publik te qytetarët është i ulët, pasi vetëm 1.5% e tyre kishin deklaruar se dinë goxha shumë për prokurim publik dhe 15.6% ishin përgjigjur se kanë njohuri mesatare. Nga ana tjetër, vetëm 12.5% e qytetarëve ka dalur të kenë njohuri që kontratat e nënshkruara publikohen në ueb-faqe të institucioneve. Kjo tregon se kemi dy trende të ulëta: a) publikimin e kontratave nga ana e institucioneve në njërën anë dhe b) të qytetarëve që i lexojnë ato kontrata.

KRPP i cili është përgjegjës për zbatimin e Ligjit të Prokurimit Publik dhe rregulloreve, aktualisht nuk e ka kapacitetin e mjaftueshëm për ta mbikëqyrur publikimin kontratave në e-Prokurim, duke përfshirë përmbajtjen që ato duhet ta kenë. Për më tepër, edhe sistemi aktual i e-Prokurimit ka të metat e tij pasi nuk tregon se sa kontrata janë publikuar, por vetëm numrin e tenderëve të publikuar. Kjo mund të shihet edhe nga raporti vjetor i viti 2018 që ka nxjerrur KRPP-ja. Aty nuk janë të paraqitura kontratat e publikuara, por vetëm ato të nënshkruara, të dhëna të cilat bazohen vetëm në raportet vjetore për kontratat e nënshkruara nga secili institucion. Si rrjedhojë, pritshmëritë janë që as në raportin e vitit 2019 nuk do të jetë i paraqitur numri i kontratave të publikuara. Kjo do të ishte e mundur vetëm nëse sistemi i e-Prokurimit do të ishte rregulluar në atë mënyrë që kontratat e publikuara të kontrollohen nga sistemi në mënyrë automatike.

Mungesa e ndëshkimeve nga ana e KRRP-së kundrejt institucioneve të cilat nuk i publikojnë kontratat në e-Prokurim, u është mundësuar këtyre të fundit të vendosin në mënyrë diskrecionale, nëse duan të mos i publikojnë kontratat apo edhe të zgjedhin se cilat prej tyre t’i publikojnë. Të tilla janë kontratat si ajo për shërbime të parkingut në Komunën e Prishtinës, e cila në kundërshtim me LPP-në është cilësuar si konfidenciale. Nuk ka mundësi që një tender të publikohet duke aplikuar këtë ligj, e nga ana tjetër kontrata të cilësohet si konfidenciale.

Është evidente se ka numër të ulët të kontratave të publikuara në ueb-faqe të institucioneve, por dukshëm ka edhe nivel të ulët të interesimit të qytetarëve për të pasur qasje në këto dokumente. Sikur të kishte vetëdijesim më të lartë të qytetarëve edhe presioni ndaj institucioneve do të rritej për publikimin e kontratave. Në anën tjetër, KRPP duhet ta rregullojë platformën e e-Prokurimit që numri i kontratave të publikuara të gjenerohet automatikisht.