Ardit Dragusha

Pandemia e COVID-19 që filloi në dhjetorit të vitit 2019[1], dhe ende është duke vazhduar, paraqet ngjarjen më të rëndësishme të shëndetit publik botëror që nga shfaqja e virusit H1N1[2]  (1918-1920), i njohur ndryshe si gripi spanjoll. Këtë dhjetor (2021) është shënuar një vjetori nga aprovimi i vaksinës e parë anti COVID-19 Pfizer[3] nga Agjencioni për Ushqim dhe Barna i ShBA-ve, teksa në përdorim janë edhe lloje të tjera të vaksinave[4].

Të gjitha llojet e vaksinave të aprovuara deri më tani janë të sigurta, efektive dhe ulin rrezikun e sëmundjes^[5]. Vaksinat ofrojnë mbrojtjen më të mirë për qytetarët ndaj COVID-19, si dhe paraqesin rrugën më të lehtë për dalje nga pandemia. Vaksinimi i plotë (marrja e dy dozave të vaksinave), nuk nënkupton që personi nuk do të infektohet në të ardhmen nga COVID-19, por ofron mbrojtje të madhe nga simptomat e rënda, hospitalizimi dhe vdekja.

Një studim nga Zyra Rajonale e OBSh-së për Evropë dhe Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve, thekson që vaksinimi kundër COVID 19 ka shpëtuar jetën e rreth gjysmë milioni qytetarëve të moshës mbi 60 vjeçare në rajonin e Evropës për më pak se një vit[6].

Si qëndron kjo situatë në Kosovë?

Procesi i vaksinimit në Kosovë ka filluar më vonë se në vendet e rajonit, megjithatë është treguar shumë efikas në zvogëlimin e numrit të të infektuarve, atyre të shtrirë në spital si dhe numrit të rasteve të vdekjeve.

Ministria e Shëndetësisë (MSh), ka njoftuar se nga 1 gushti deri me 1 dhjetor të 2021, 1,435 qytetarë humbën jetën nga COVID 19[7]. Prej tyre, 1,280 (apo 89%) ishin të pavaksinuar. Numri shumë i ulët i vdekjeve nga COVID 19 te personat e vaksinuar në Kosovë është indikator i qartë i efikasitetit të vaksinës, dhe ndonëse nuk ka një studim të mirëfilltë që shpreh në shifra, është e qartë se si rezultat i vaksinimit janë shpëtuar shumë jetë.

Për të mbrojtur vetën dhe të tjerët, vaksinimi është shumë i nevojshëm, sidomos tani pas shfaqjes së variantit të ri “Omicron”. Së fundmi, MSh ka aprovuar edhe dhënien e dozës së tretë të vaksinës anti COVID[8], me të cilën synohet të forcohet imuniteti i personave me sëmundje shoqëruese dhe atyre që janë vaksinuar më herët.

Vaksinimi është një nga faktorët kryesor në frenimin e pandemisë, por si i vetëm nuk mundet të i jap fund krizës shëndetësore të shkaktuar nga COVID 19. Përveç vaksinimit, në këtë ballafaqim me virusin është shumë e rëndësishme të respektohen rekomandimet e tjera të ekspertëve shëndetësorë.

Përfundim

• Vaksinat janë plotësisht të sigurta dhe ofrojnë mbrojtjen më të mirë ndaj COVID 19
• Personat e vaksinuar ende mund të infektohen me COVID 19, por vaksinat ulin ndjeshëm rrezikun e shtrirjes në spital dhe vdekjes
• Vaksinimi i plotë duhet të pasohet nga respektimi i masave tjera anti COVID 19
• Sipas vendimit të MSh, doza e tretë e vaksinës ndikon në forcimin e imunitetit tek personat me sëmundje shoqëruese dhe tek ata që kanë gjashtë muaj nga marrja e dozës së dytë të vaksinës.

[1] Arsenalut, Anisa. ‘A Timeline of Coronavirus (COVID-19)’. Very Well Health. 22 dhjetor 2020. https://dpl.us/gbw

[2] Infectious Disease SE, 21 tetor 2020: https://dpl.us/ahl

[3] U.S Food & Drug. ‘FDA Takes Key Action in Fight Against COVID-19 By Issuing Emergency Use Authorization for First COVID-19 Vaccine’. 11 dhjetor 2020: https://dpl.us/5pk

[4] Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO): https://dpl.us/nlm

[5] Po aty.

[6] Numri i përllogaritur i vdekjeve të evituara te njerëzit mbi moshën 60 vjeçare si rezultat i vaksinimit kundër COVID 19 në Rajonin Evropian të OBSh-së dhjetor 2020 deri në nëntor 2021: https://dpl.us/wel

[7] Koha Ditore. ‘Për katër muaj, 89% e të vdekurve nga COVID-19 në Kosovë ishin të pa vaksinuar. 13 dhjetor 2021. https://dpl.us/479abd. (Qasur për herë të fundit më 12 dhjetor 2021).

[8] MSh vendos për dhënien e dozës përforcuese dhe dozës së tretë të vaksinës kundër COVID 19, 8 dhjetor 2021: https://dpl.us/yq3

Deklaratë mohimi:

Ky publikim është botuar me mbështetje financiare të Bashkimit Evropian. Përmbajtja e këtij publikimi është përgjegjësi e vetme e Demokraci Plus (D+) dhe në asnjë mënyrë nuk mund të paraqes pikëpamjet e Bashkimit Evropian. Projekti “Kontribut në gjetjen e shkeljeve në prokurim publik të institucioneve në luftën kundër pandemisë COVID-19” i financuar nga BE, implementohet nga Demokraci Plus (D+).