Periudha tre mujore për Ushtrues Detyre nuk është respektuar në shumë raste duke mbajtur ata më gjatë se kaq, madje edhe me vite, apo duke e kaluar UD-n nga një zyrtar në tjetrin çdo tre muaj në formë të rotacionit. Këto dy aspekte janë në kundërshtim me Ligjin për shërbimin civil dhe mohojnë të drejtën e aplikimit për ato pozita të individëve tjerë, qoftë nga brenda përmes konkursit të brendshëm qoftë nga jashtë përmes konkursit të jashtëm.

Çka janë UD-të?

Ushtruesit e detyrës (UD) janë një nga kategoritë në shërbimin civil që është keqpërdorur në shumë raste nga institucionet publike. UD-të lejohen me Ligj të shërbimit civil si masë kur një nëpunës civil e zëvendëson në punë një tjetër nëpunës civil për një periudhë sipas ligjit tre mujore. Periudha tre mujore është menduar e mjaftueshme derisa personi i cili mungon të kthehet në vendin e punës apo të shpallet konkursi dhe për atë pozitë të rekrutohet një zyrtar tjetër. Megjithatë, kjo nuk është respektuar në shumë raste duke mbajtur UD më gjatë se tre muaj bile edhe vite, apo duke e kaluar UD-n nga një zyrtar në tjetrin çdo tre muaj në formë të rotacionit. Këto dy aspekte janë në kundërshtim me Ligjin për shërbimin civil dhe mohojnë të drejtën e aplikimit për ato pozita të individëve tjerë, qoftë nga brenda përmes konkursit të brendshëm qoftë nga jashtë përmes konkursit të jashtëm.

Numri i pozitave me UD gjatë 2018

Disa institucione mbajnë pozita me UD me të njëjtin person me qëllim që personi që shërben si UD të krijojë përvojë pune dhe më vonë të aplikojë për atë pozitë pas arritjes së kriterit të përvojës së punës. Lidhur me këtë aspekt dhe se sa raste të UD-ve ka pasur në institucionet publike gjatë 2018 dhe sa prej tyre janë brenda dhe jashtë afatit ligjor prej tre muajsh, D+ ka dërguar kërkesë për qasje në këto të dhëna në 132 institucione të nivelit qendror dhe lokal. Njëjtë sikurse në rastin e MSHV-ve, edhe në këtë rast janë përgjigjur të njëjtat institucione, pra 76 nga 132 gjithsej. Nga 76 përgjigjet e pranuara gjithsej, del që në nivel qendror dhe lokal gjatë 2018 kanë qenë 215 raste më pozita UD. Nga kjo shifër, nëse e ndajmë se sa ka pasur raste brenda afatit ligjor prej tre muajsh dhe sa jashtë këtij afatit në nivel qendror dhe lokal, del që 93 raste me UD kanë qenë brenda afatit ligjor derisa 122 jashtë afatit ligjor. Nëse totalin për të dy kategoritë e ndajmë në nivel qendror dhe lokal, atëherë del që në nivel qendror, 171 UD kanë qenë në total (96 jashtë afatit ligjor dhe 75 brenda afatit ligjor) dhe në nivel lokal ka pasur 44 UD në total (26 jashtë afatit ligjor dhe 18 brenda afatit ligjor).

Ministritë, komunat dhe agjencitë me numrin më të madh të UD-ve

Ministritë me numrin më të madh të UD-ve dhe jashtë afatit ligjor për 2018 kanë qenë Ministria e Tregtisë dhe Industrisë me 11 pozita me UD, Ministria e Infrastrukturës me nëntë (9), Ministria e Punëve të Brendshme me shtatë (7) dhe Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, po ashtu me shtatë (7) pozita me UD. Sa i përket agjencive me pozita UD jashtë afatit ligjor për 2018, numrin më të madh e ka pasur Agjencia Kosovare e Privatizimit me shtatë (7) pozita të UD-ve, Agjencia për Menaxhimin e Emergjencave me shtatë (7) dhe Shërbimi Korrektues i Kosovës po ashtu me shtatë (7) pozita UD. Sa i përket këtyre rasteve në nivel lokal, komuna e Pejës dhe Drenasit kanë pasur nga tri (3) pozita me UD jashtë afatit ligjor brenda vitit 2018.

Rruga përpara

Elementi i ushtrimit të pozitave me UD po ashtu është përfshirë në Ligjin për zyrtarët publik. Me këtë ligj është zgjatur koha gjatë së cilës një nëpunës civil mund të zëvendësohet, pra nga tre (3) sa ka qenë me Ligjin për shërbimin civil në 12 muaj dhe zëvendësimi do të ndodhë për këtë kohë përmes rekrutimit. Pra, nuk do të ketë zëvendësim në pozitë nga një nëpunës tjetër, por do të ketë rekrutim për atë pozitë për një periudhë jo më të gjatë se 12 muaj. Zgjatja në 12 muaj është favorizuar si zgjidhje e problemeve që kanë dalur nga praktika si pushimi i lehonisë, pushimet mjekësore dhe të tjera. Po ashtu, Ligji në fjalë përcakton përfundimin e ushtrimit të pozitave me UD dhe të gjithë ata të kthehen në vendin e punës. Ligji do të hyjë në fuqi gjashtë muaj pas publikimit të tij më 11 mars 2019 në Gazetën Zyrtare dhe mbetet të monitorohet pas kësaj periudhe nëse ligji do të zbatohet dhe gjendja në praktikë të përmirësohet.