Lajmet

Qytetaria aktive dhe komunat e përgjegjshme në Kosovë

Demokraci Plus, së bashku me organizatat Ec ma Ndryshe, Syri i Vizionit dhe CSD, në kuadër të programit të përbashkët për qytetari aktive dhe komuna të përgjegjshme, kanë organizuar konferencën vjetore të projektit të tyre të përbashkët që ka për qëllim promovimin e qytetarisë aktive dhe ngritjen e llogaridhënies së komunave.

Debora Peci, hulumtuese në D+, bëri një rezyme të aktiviteteve të përbashkëta të aleancës gjatë vitit 2020 e që kishin për qëllim zhvillimin e praktikave më të mira të aktivizmit qytetar dhe përmirësimit të mirëqenies sociale për qytetarët.

“Zhvillimi dhe fuqizimi i kapaciteteve të shoqërisë civile, grupeve jo-formale dhe individëve krijon qëndrueshmëri dhe do të ndihmojë në ndryshimin e praktikave të deritanishme të institucioneve. Rrjeti ynë beson se zhvillimi i demokracisë do të jetë i mundur vetëm nëse ndryshimet fillojnë nga nivelet lokale dhe kalojnë më vonë në nivelin qendror. Aktivitetet tona gjatë vitit 2020 janë përqendruar në 21 komuna, si: Pejë, Klinë, Istog, Junik, Deçan, Gjakovë, Rahovec, Prizren, Prishtinë, Suharekë, Lipjan, Mitrovicë, Vushtrri, Obiliq, Fushë Kosovë, Graçanicë, Kllokot, Ranilug, Partesh, Novobërdë dhe Shtërpcë. D+ ka mbajtur edhe takime me qytetarë në fshatra të Vushtrrisë, Obiliqit dhe Fushë Kosovës”.

Islam Husaj, Kryesues i Kuvendit Komunal në Pejë vuri në pah rëndësinë e e krijimit të Këshillave Lokal si mekanizëm shumë i mirë ndërmjet qytetarëve dhe pushtetit.

“Këshillat lokalë janë një mekanizëm i shkëlqyeshëm ndërmjet pushtetit dhe qytetarëve. Mekanizëm që ndihmon shumë komunën në realizimin e detyrave dhe vendimarjeve tona. Të gjitha kërkesat që vijnë nga qytearët këshillat lokalë i kanë adresuar dhe kanë kryer një punë të madhe në identifikimin e nevojave të qytetarëeve… Kemi bashkëpunim shumë të mirë më OJQ-të, kryesisht me “Syri i vizionit”, ne jemi të vetëdijshëm se shumë nevoja të qytetarëve si komunë nuk mund t’i kryejmë pa ndihmën e shoqërisë civile. Këshilllat e fshatrave në Komunën e Pejës për herë të parë janë themeluar në vitin 2015. “Syri Vizion” na ka ndihmuar shumë në  procesin e mbajtjes së zgjedhjeve”, tha ai.

Ndërsa, Besim Muzaqi, nënkryetar i Komunës së Vushtrrisë vuri në pah rëndësinë e Formueve Qytetare në vendimarrje.

“Kemi promovuar dhe nxitur aktivizmin qytetar duke iu dhënë hapësirë të mjaftueshme të kenë qasje në qeverisje dhe çfarëdo që atyre iu intereson dhe Këshillat e Fshatrave janë syri, ndërsa qytetarët janë zëri tek ne. Shoqëria civile në Vushtrri është e aktivizuar dhe e organizuar mirë dhe ne kemi një bashkëpunim shumë mirë. Mund t’iu them se tani për tani janë duke funksionuar 48 Këshilla të Fshatrave. Ne po e përmbyllim këtë vit me 80 për qind të buxhetit të realizuar dhe kemi arritur që qytetarëve t’iu dalim në ndihmë qoftë përmes subvencionimit direkt dhe ne do të vazhdojmë në realizimin e projekteve që vijnë nga Shoqëria Civile”.

Ivan Todoroviq, Drejtor i Rrjetit për Aktivizëm Qytetar u shpreh se puna e tyre kryesisht bazohet në gjashtë komuna me shumicë serbe.

“Problem në mjediset serbe ishte që njerzit nuk e kishin të njohur rolin e Këshillave Lokalë. Këta këshilla kanë qenë të themluar dhe nuk kanë funksionuar fare. Problem ishte sepse qytetarët nuk e kishin kuptuar rolin e këtyre këshillavedhe vazhdon të jetë problem sidomos sa i përket asaj se ka pak anëtare femra. Ndërsa, sa i përket marrëdhënies OJQ- Komunë është shumë më e mirë se sa ka qenë më herët. Të gjitha aktivitetet që janë bërë bashkërisht me komunat disi është pjekur kjo marrëdhenie dhe përfaqësuesit e komunave po kërkojnë ndidhmë për të bërë zgjidhjen e problemeve të caktuara”.

Valon Xhabali, Drejtor Ekzekutiv i organizatës Ec Ma Ndryshe, foli rreth përfshirjes dhe aktivizmit qytetar në vendimmarrje.

“Numri i koalicioneve të organizatave për fat mirë po rritet sepse e kemi parë që kërkesat po arrihen vetëm me anë të presionit karshi institucioneve. Ajo që dua të potencoj është se qytetaria aktive ka hapësirë për përmirësim, sidomos në komuna të vogla, sepse shumë institutcione këtë përfshirje të qytetarëve e shohin si pengesë në realizim të planeve që shpesh rezultojnë jo të qëndruseshme. Ne jemi udhë lidhëse mes qytetarit dhe institucionit, sepse kur qytetari është i përfshirë në hartim projektesh, në buxhet, rezultojnë më të qëndrueshme, kjo sepse plotësohen nevojat e komunitetit. Kjo punë është po ashtu sfidë e madhe. Ne punojmë me të rinjë sepse mendojmë që nëse diçka do ndryshojë në të ardhmen është mes tyre, kjo nga shkollat fillore e tutje”, tha ai.

Ky aktivitet është organizuar në kuadër të iniciativës së përbashkët të Syrit të Vizionit, Ec Ma Ndryshe, CSD dhe D+ dhe është përkrahur nga Olof Palme International Center. Ky koalicion jo formal i organizatave aktivitetet e ngjashme do t’i vazhdoj edhe në vitin 2021.